Na początku sierpnia do ubezpieczenia emerytalnego zgłoszonych było już ponad 1 mln 25 tys. cudzoziemców. Największą grupę stanowią obywatele Ukrainy (ponad 736 tys.). Liczną reprezentację mają także obywatele Białorusi (około 90 tys.) oraz Gruzini (około 30 tys.).

Większość cudzoziemców (prawie 60%), którzy podlegają ubezpieczeniom społecznym, zatrudnieni są na umowę o pracę, założyli własną firmę bądź pracują na umowach zleceniach lub na podstawie innych umów, od których istnieje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Szefowa MRiPS Marlena Maląg podkreśla, że “osoby te zajmują bardzo ważne miejsce na naszym rynku pracy, ponieważ pomagają wypełnić luki kadrowe w wielu branżach i tym samym przyczyniają się do rozwoju gospodarki”. Wskazuje także, że “obecnie w Polsce mamy bezrobocie najniższe od 32 lat. Szacujemy, że w lipcu stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 4,9 proc., a więc utrzymała się na tym samym, niskim poziomie jak miesiąc wcześniej. Pracodawcy z wielu branż poszukują pracowników, dlatego zatrudnianie osób spoza kraju to sytuacja, z której korzystają obie strony: pracodawcy zyskują tak potrzebnych pracowników, a cudzoziemcy dostają pracę i wynagrodzenie, które pozwala im na samodzielne życie w Polsce”.

Do Polski przyjeżdżają osoby w przedziale od 25. roku życia do 49 lat, przy czym najwięcej osób pracuje będąc w wieku 30-39 lat. Dominują mężczyźni – stanowią blisko 60%.

Polskie przepisy nie uzależniają objęcia polskimi ubezpieczeniami od posiadania obywatelstwa czy miejsca zamieszkania. Istotny jest fakt zawarcia z polskim podmiotem stosunku pracy (bądź innej umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych) oraz wykonywanie pracy na obszarze Polski. Przepisom o ubezpieczeniach społecznych nie podlegają więc cudzoziemcy, którzy zostali zatrudnieni przez polskie podmioty, ale miejsce wykonywania ich pracy zostało określone poza granicami Polski (np. w przypadku pracy zdalnej wykonywanej na obszarze innego kraju). Jeśli bowiem miejsce pracy zostało określone za granicą i tam praca jest wykonywana, to zatrudniony cudzoziemiec nie jest pracownikiem na obszarze Polski. Elementem zasadniczym, decydującym o objęciu polskimi ubezpieczeniami społecznymi, jest bowiem miejsce wykonywania pracy, nawet jeśli do zawarcia umowy doszło w siedzibie pracodawcy na terenie Polski.

Wszystkie osoby, które spełniają te warunki, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Wyjątkiem są sytuacje, kiedy:
– obowiązek taki taki wyklucza umowa międzynarodowa (której Polska jest stroną) lub prawo wspólnotowe,
– pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i cudzoziemcy zatrudnieni są w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych (chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej).

Wymienione warunki powinny być spełnione łącznie, tzn:
– osoba ta jest cudzoziemcem,
– jej pobyt w Polsce nie może mieć charakteru stałego,
– jest zatrudniona w obcym przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za pracowników cudzoziemskich są takie same jak dla pozostałych pracowników.